Synagoga Chewra Lomdej Misznajot (hebr. Stowarzyszenie Studiujących Misznę) Plac ks. Skarbka 5
Jest jedynym żydowskim domem modlitwy w Oświęcimiu, który nie został całkowicie zniszczony podczas II wojny światowej.
Jego
budowę rozpoczęto ok. 1913 roku, a swoje funkcje spełniał on do roku
1939. Podczas wojny jego wnętrze zostało zniszczone, a budynek służył
m.in. jako niemiecki magazyn amunicji. Po drugiej wojnie światowej grupa
oświęcimskich Żydów, ocalałych z Zagłady, przywróciła jej pierwotną
funkcję, jednak po kilku latach opuścili oni Oświęcim i Polskę, a
budynek był nieużywany. W latach siedemdziesiątych władze komunistyczne
znacjonalizowały budynek, a w późniejszym okresie znajdowała się w nim
hurtownia dywanów.
W 1998 roku budynek synagogi został zwrócony
gminie wyznaniowej żydowskiej w Bielsku-Białej, jako pierwszy obiekt
żydowskiego kultu religijnego w Polsce oddany w ręce prawowitych
spadkobierców po upadku komunizmu. Gmina żydowska w Bielsku w tym samym
roku przekazała ją na rzecz Centrum Żydowskiego w Oświęcimiu. Budynek
został poddany gruntownej konserwacji w oparciu o źródła historyczne i
wspomnienia ocalonych z Zagłady, a jego ponowne oficjalne otwarcie
nastąpiło we wrześniu 2000 roku.
Dziś Synagoga Chewra Lomdej
Misznajot nie posiada swojego rabina, ani zgromadzenia wiernych, lecz
pozostaje jedyną żydowską świątynią w pobliżu byłego obozu KL Auschwitz,
służąc jako miejsce modlitwy, refleksji i pamięci.
Tablica z 1907 r., wewnątrz synagogiFoto: CIT Oświęcim
